Fotograaf: Rosalie van den Kerckhove
Het is even wennen: een steward in kokerrok met roodgestifte lippen. Maar waarom eigenlijk niet? Luchtvaartmaatschappij Virgin Atlantic haalde onlangs een streep door het vrouwen- en mannenuniform. De campagne waarin mannelijke modellen in vrouwenuniformen paraderen, en vice versa, deed veel stof opwaaien. En het deed blijkbaar ook veel goeds voor het merk: het aantal sollicitanten verdubbelde.
Ook KLM meldde als enige luchtvaartmaatschappij in Nederland dat het soepeler kledingvoorschriften gaat overwegen, ‘om meer ruimte te geven aan collega’s zichzelf te zijn in het uniform, wie ze ook zijn’.
Genderneutraliteit is blijkbaar ‘in the air’. Hoe komt dat en is het een goede ontwikkeling, is de vraag aan Aileen Out, expert op het gebied van bedrijfskleding. Ze geeft lezingen, maakt video’s en schreef meer dan 1500 artikelen over werkkleding op de website van haar bedrijf Prettybusines.
Hoe komt het dat genderneutrale bedrijfskleding ineens zo hot is in de luchtvaart?
‘Dat begon bij de klacht van een stewardess van Alaska Airlines, die zich identificeert als non-binair. Die wenste geen vrouwelijk uniform te dragen en stapte naar de American Civil Liberties Union. De Union oordeelde dat een luchtvaartmaatschappij kledingvoorschriften mag opleggen, maar daarin geen onderscheid mag maken tussen mannen en vrouwen. Datzelfde geldt voor make-up, sieraden en haarstijl. Alaska versoepelde daarop haar kledingvoorschriften. En sinds die uitspraak is het met een sneltreinvaart verder gegaan in de VS en daarbuiten. De ene na de andere maatschappij komt met genderneutrale bedrijfskleding.’
Is genderneutrale bedrijfskleding een goed idee?
‘Nee, vind ik niet. Maar laten we eerst twee dingen uit elkaar halen. Want vaak wordt alles op één hoop gegooid. Om te beginnen heb je genderneutrale kledingvoorschriften. Dan gelden voor mannen en vrouwen dezelfde regels rondom haar, kleding en make-up. De regels voor mannen en vrouwen versoepelen of loslaten, werknemers meer vrijheid geven, dat is allemaal prima. Genderneutrale kleding is wat anders: dan dragen mannen en vrouwen hetzelfde kledingstuk, alleen in verschillende maten. Dáár ben ik geen voorstander van. Dat is een stap terug in de tijd.’
Waarom is genderneutrale bedrijfskleding een stap terug in de tijd?
‘Neem de technieksector. Daar bestond tien jaar geleden nog helemaal geen werkkleding voor vrouwen. Toen daar steeds meer vrouwen gingen werken, werd het label unisex op mannenkleding geplakt. Maar een unisex overall is feitelijk een mannenoverall, dus gewoon kaarsrecht. Voor mannen gemaakte kleding past vrouwen niet. Bij de schouders en de taille zit het te breed, bij de heupen en de borsten knelt het. Het is niet comfortabel, terwijl je er heel wat uurtjes in moet rondlopen. Kijk naar de nieuwe genderneutrale kledinglijn van Play Airlines, uit IJsland. De sweaters en T-shirts zijn voor mannen en vrouwen identiek. Genderneutraal? Nee, het zijn mannenkleren. Het is allemaal kaarsrecht. Daarbij is in sectoren als techniek en luchtvaart ook de veiligheid in het geding als kleding niet goed aansluit. In de techniek zijn we nu eindelijk zover dat er ook voor vrouwen, zij het mondjesmaat, bedrijfskleding wordt gemaakt. En dan doen we in de luchtvaart weer drie stappen achteruit?’
Virgin Atlantic heeft van de man in een vrouwenrok een ordinaire promotiestunt gemaakt.
De campagne van Virgin Atlantic noemde je windowdressing, waarom?
Virgin Atlantic heeft van de man in een vrouwenrok een ordinaire promotiestunt gemaakt, vindt Out. Ondertussen scoort het bedrijf al jaren enorm slecht in het Gender pay gap report dat de Britse overheid jaarlijks uitbrengt. ‘Ze betalen hun vrouwen gemiddeld 42% minder dan mannelijk personeel. Dan vraag je je af: is die gelijkheid wel belangrijk? Als je echt voor gelijkheid bent, doe je dit niet.’
Out wijst erop dat het deel van de mensen dat niet volledig in het hokje man of vrouw past weliswaar hoger is dan vaak gedacht: 3,8% van de Nederlanders, volgens kenniscentrum Rutgers. ‘Maar moet je daaruit gelijk concluderen dat deze groep zich niet prettig voelt bij de huidige kledingvoorschriften of uniforms? Dat weten we dus niet. De grote vraag is dan ook voor wie we dit doen.’
Wat vind je wel een goed voorbeeld?
‘Je kunt best kiezen voor een genderneutrale uitstraling, zolang de kleding er maar in vrouwen- en mannenuitvoering is. Denk aan de pakken van Marlene Dietrich. Die hadden een androgyne uitstraling, maar waren wel op haar lichaam gemaakt. Dat is een mooie manier om ermee om te gaan.’
Lees hier meer artikelen in het thema Personeelsbeleid.
Fotobron: Play Airline